۸ نتیجه برای گزارشگری پایداری
دکتر حسین فخاری، دکتر اسفندیار ملکیان، منیر جفایی رهنی،
دوره ۲، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده
این پژوهش بدنبال تبیین مدلی برای رتبه بندی شرکت ها از لحاظ میزان گزارشگری زیست محیطی و اجتماعی و راهبری شرکتی (ای اس جی) به روش تحلیل سلسله مراتبی در ایران می باشد. برای این منظور بر اساس مدل مفهومی که از چارچوب ها، دستورالعمل ها، سیستم های رتبه بندی موجود در حوزه مسئولیت اجتماعی، گزارشگری پایداری، زیست محیطی و اجتماعی و راهبری، استخراج شده، پرسشنامه پژوهش تدوین گردید. سپس پرسشنامه پژوهش در معرض نظرخواهی خبرگان قرار گرفته و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبیAHP نتایج آن استخراج شد. در نهایت با بررسی چارچوب ها و دستورالعمل ها و سیستم های رتبه بندی مذکور، هر شاخص تبیین و چک لیستی از معیارها تهیه گردیده و داده های پژوهش به روش تحلیل محتوا از گزارش های مالی ۷۹ شرکت فعال صنایع مختلف طی سال ۹۰ تا ۹۴، جمع آوری گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که ابعاد افشای اجتماعی، زیست محیطی و راهبری شرکتی به ترتیب با ضرایب ۳۸۷/۰ و ۳۳۷/۰ و ۲۷۵/۰ در مدل دارای بیشترین امتیاز "ای اس جی" می باشند. ضمنا نرخ ناسازگاری کلیه ابعاد و مؤلفه ها کمتر از ۱/۰ و قابل قبول است. همچنین یافته ها نشان می دهد که میانگین امتیاز افشای "ای اس جی" در ایران حدود ۲۹ درصد است. افشای اطلاعات راهبری شرکتی در گزارش های شرکتهای ایرانی طی سالهای مورد مطالعه روند صعودی داشته است؛ در حالی که افشای اطلاعات زیست محیطی و اجتماعی و در نهایت افشای "ای اس جی" روند متغیری داشته است. سطح پایین افشای ابعاد "ای اس جی" در شرکتهای ایرانی، نشان دهنده ی شکاف وضعیت موجود از انتظارات خبرگان است.
دکتر یحیی حساس یگانه، دکتر جعفر باباجانی، دکتر محمد تقی تقوی فرد، آرش آرین پور،
دوره ۳، شماره ۵ - ( ۶-۱۳۹۷ )
چکیده
به دنبال ظهور مسائل زیست محیطی و مسئولیت پذیری شرکت نسبت به عملکرد زیست محیطی، رهنمود ها، اصول و قوانین و مقرراتی برای شرکت ها تدوین می شود که شرکت ها بر این اساس، گزارش های خود در بعد زیست محیطی را منتشر می کنند. هدف اصلی این مقاله، تحلیل وضعیت گزارشگری عملکرد پایدار زیست محیطی و ارتباط آن با هزینه سرمایه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. به منظور دستیابی به هدف اصلی تحقیق، تحقیق در ۳ مرحله انجام شد. در مرحله اول، پس از مطالعه مبانی نظری تحقیق و نظرخواهی از ۳ گروه خبرگان و با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی،۲۰ شاخص تعیین شد. در مرحله دوم، با بررسی محتوای صورت های مالی و گزارش های هیأت مدیره ۱۳۴ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، وضعیت گزارشگری این شاخص ها طی سال های ۹۵-۱۳۹۱ در اکسل ثبت و مورد بررسی قرار گرفت. نهایتاٌ در مرحله سوم، پس از جمع آوری داده‌های مربوط به۷۹ شرکت، فرضیه تحقیق به روش داده های تابلویی و با نرم افزار Stata ۱۵مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که شرکت های مورد بررسی در این تحقیق، در مؤلفه «مواد اولیه، انرژی و آب» نسبت به سایر مؤلفه ها گزارشگری بهتری داشته اند، ولی سطح عملکرد پایدار زیست محیطی نسبت به تحقیقات خارجی (مانند دوبلر و همکاران، ۲۰۱۵؛ و وانگ و سارکیس، ۲۰۱۷) پایین ارزیابی شد. هم چنین برخلاف مبانی نظری تحقیق، اطلاعات عملکرد پایدار زیست محیطی بر هزینه سرمایه شرکت ها تأثیر مثبت دارد که می تواند ناشی از نوسانات قیمت سهام، نادیده گرفتن ویژگی های خاص شرکت (مانند توانایی مدیریتی یا مهارت های کارکنان) یا اثر متقابل اطلاعات تاریخی و اطلاعات آینده نگر باشد
دکتر حسن عبداله زاده، وحید امین،
دوره ۵، شماره ۹ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش نگرش، هنجارذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده، تعهد اخلاقی و ادراک ریسک در تمایل به حسابداری و گزارشگری پایداری شرکتی در بورس اوراق بهادار تهران انجام پذیرفته است و از نوع پژوهش های پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل مدیران مالی و کارشناسان ارشد حوزه حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به جزء شرکت های واسطهگری مالی از قبیل بانکها، صندوقهای سرمایهگذاری، بیمهها و غیره میباشد، که حجم جامعه برابر ۲۷۶ نفر است به طوری که هر فرد به عنوان نماینده هر شرکت در نظر گرفته شده است. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران در سطح خطای ۵ درصد ۱۶۱ نفر تعیین شده است. به منظور اندازه گیری متغیر های پژوهش از ابزار پرسشنامه استاندارد با طیف پنج طبقه ای لیکرت استفاده شده است. برای رسیدن به حجم نمونه آماری، پرسشنامه پژوهش برای۲۰۰ شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸ بطور تصادفی و بصورت الکترونیکی ارسال گردید و در نهایت به ۱۶۳پرسشنامه پاسخ داده شد. در این پژوهش برای آزمون فرضیهها، از مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده، تعهد اخلاقی تاثیر مثبتی بر تمایل به اجرای حسابداری و گزارشگری پایداری دارد. در حالی که تاثیر معنادار ادراک ریسک مدیران و حسابداران شرکتها بر تمایل به حسابداری و گزارشگری پایداری مشاهده نشده است. نتایج این پژوهش، بینش گسترده ای را از اهداف مدیران برای تمایل به حسابداری و گزارشگری پایداری ارائه می کند. لذا از یافته های این پژوهش می توان برای تقویت نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتار درک شده و تعهد اخلاقی جهت درگیر شدن در حسابداری و گزارشگری پایداری به منظور دستیابی به توسعه پایدار استفاده نمود.
دکتر مصطفی عبدی، دکتر سعید همایون، دکتر مهدی کاظمی علوم،
دوره ۵، شماره ۹ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تاثیر ویژگی‌های کمیته حسابرسی بر سطح گزارشگری پایداری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار با تاکید بر نظریه نمایندگی، نظریه مشروعیت و نظریه ذینفعان است. روش گردآوری داده‌ها آرشیوی است و برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از داده‌های ۱۵۲ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار که طی دوره زمانی ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ جمع آوری شده، استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها از رگرسیون با رویکرد داده‌های ترکیبی استفاده شده است. برای سنجش گزارشگری پایداری از چک لیست سازمان ابتکار گزارشگری جهانی استفاده شده است. یافتهها حاکی از آن است که ویژگی‌های کمیته حسابرسی (اندازه، استقلال، تخصص مالی و تنوع جنسیتی اعضای کمیته حسابرسی) تاثیر مثبت و معناداری بر افزایش سطح گزارشگری پایداری شرکتها دارد. شواهد بیانگر اثربخشی کمیته حسابرسی به عنوان یک سازوکار حاکمیت شرکتی و ابزار کنترلی در بهبود کیفیت گزارشگری به طور عام و گزارشگری پایداری به‌صورت خاص به منظور تحقق اهداف ذینفعان است. یافته‌های این پژوهش نتایج با اهمیتی را برای تدوین‌کنندگان الزامات و استانداردها، مدیریت شرکتها و ذینفعان دارد. یافته‌های این پژوهش اهمیت الزامات افشای اطلاعات غیرمالی (اطلاعات محیطی، راهبری و اجتماعی) را برای قانون‌گذاران و استانداردگذاران را نشان میدهد. نتایج این پژوهش آگاهی ذینفعان از اهمیت مسئولیت اجتماعی شرکتها، حاکمیت شرکتی و اطلاعات زیست‌محیطی درباره تصمیمات اعتباری و سرمایهگذاری را بهبود بخشیده و شرکتها را ترغیب می‌نماید تا افشای اطلاعات گزارشگری پایداری را به منظور ایفای نقش اجتماعی خود بهبود بخشند.
دکتر محمد کاشانی پور، دکتر محمدرضا فتحی، دکتر امید فرجی، محمد رحمانی،
دوره ۵، شماره ۱۰ - ( ۱۲-۱۳۹۹ )
چکیده
پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی فعالیت شرکتها گزارشگری پایداری را به عنوان یکی از موضوعات چالش برانگیز تحقیقات حسابداری مطرح ساخته است. با توجه به تاثیر گزارشگری پایداری بر تداوم فعالیت آتی شرکتها، پژوهش حاضر با عنوان آینده پژوهی گزارشگری پایداری با به کارگیری رویکرد سناریونویسی صورت گرفته است. روش پژوهش بر مبنای نوع داده، ترکیبی است. پژوهش حاضر در سال ۱۳۹۸ انجام شده است. ابتدا با بررسی پیشینه پژوهش و مصاحبه با ۲۹ نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای، عوامل موثر بر گزارشگری پایداری استخراج گردید. از بین ۴۵ عامل استخراج شده تعداد ۲۰ عامل بر اساس پرسشنامه خبره سنجی به عنوان عوامل معنادار شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از پرسشنامه تحلیل اثرات متقاطع و نرم افزار میک مک سه عامل: الزامات قانونی، بحران های آب و هوایی و زیست محیطی و وجود گروههای حمایت از محیط زیست به عنوان پیشران های کلیدی موثر بر آینده گزارشگری پایداری انتخاب شدند. در نهایت بر اساس نظرات خبرگان ۴ سناریو برای آینده گزارشگری پایداری تدوین شده و پیشنهاداتی در راستای هرکدام ارائه گردیده است.
داریوش اخترشناس، دکتر احمد خدامی پور، دکتر امید پورحیدری،
دوره ۶، شماره ۱۱ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
پایداری شرکتی نقشی کلیدی در ادغام و پیگیری اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شرکتها ایفا میکند. هدف پژوهش حاضر، تدوین و ارزیابی مدل موانع اجرا، افشا و استانداردگذاری پایداری شرکتی در ایران میباشد. در این پژوهش، به کمک مصاحبه با ۲۰ نفر از خبرگان با روش نمونهگیری گلوله برفی و براساس تحلیل تم برآمده از مصاحبه‌‌ها، مدل پژوهش تدوین شده است. همچنین به منظور سنجش اعتبار مدل ارائه شده، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته‌‌ای که روایی و پایایی آن تأیید شده، نظرات ۱۲۳ نفر از خبرگان در سال ۱۳۹۸ دریافت و تجزیه و تحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان میدهد، نبود الزامات قانونی منسجم، ضعف زیرساخت‌‌ها در زمینه آموزش، تکنولوژی و نیروی انسانی و رشد نیافتگی نظام پاسخ‌‌خواهی و پاسخگویی و عدم مطالبه گری جامعه، از مهمترین موانع اجرای پایداری شرکتی می‌‌باشند. از دیدگاه این پژوهش، اجباری نبودن گزارشگری پایداری، فقدان استاندارد گزارشگری پایداری و فقدان الگو و دشوار بودن اندازه‌‌گیری پایداری شرکتی، از مهمترین موانع افشای پایداری شرکتی می‌‌باشند. همچنین یافتهها نشان میدهد، کیفی بودن پایداری شرکتی و دشوار بودن تدوین استاندارد برای آن، مهمترین مانع تدوین استاندارد برای پایداری شرکتی میباشد. بر همین اساس به دولت و شرکتها پیشنهاد میشود، زیرساخت‌‌ها، ظرفیت‌‌ها و امکانات لازم جهت اجرای پایداری شرکتی را فراهم نمایند. همچنین به سازمان حسابرسی و سازمان بورس اوراق بهادار پیشنهاد می شود نسبت به تدوین قوانین و استاندارد پایداری شرکتی، اقدامات لازم را به عمل آورند.
مهناز محمودخانی، دکتر علی رحمانی، دکتر سعید همایون، دکتر لیلی نیاکان،
دوره ۶، شماره ۱۱ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
امروزه رویکرد گزارشگری در حسابداری، صرفا به افشاء رویدادهای مالی منتهی نمی شود. از همین رو شرکتهای زیادی در جهان در پاسخ به تقاضای ذینفعان و افزایش پاسخگویی به جوامع، اطلاعاتی را در مورد عملکرد زیست‌محیطی، اجتماعی و راهبری خود منتشر می‌کنند که تحت عنوان گزارشگری پایداری شناخته میشود. هدف این پژوهش شناخت مؤلفه‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و راهبری گزارش های پایداری در صنعت بیمه است. برای شناسایی مؤلفه‌های پایداری از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. ۱۲ گزارش پایداری شرکتهای بیمه خارجی که دارای بالاترین امتیاز زیست‌محیطی، اجتماعی و راهبری در پایگاه تامسون رویترز بودند با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مولفه های گزارشگری پایداری شامل کلیات و خلاصه‌های مهمی از اطلاعات شرکت، سرمایهگذاری پایداری، بیمه پایدار، اقدامات زیست‌محیطی، مشتریان و کارکنان شرکت، فرصت‌های عادلانه و تنوع و شمول، مدیریت توانگری و ریسک ، آموزش و توسعه، سلامت و رفاه، مدیریت تطبیق، تغییر اقلیم، زنجیره تامین، عوامل سلامت سازمانی و پاسخگویی، ساختار رهبری، فعالیت شهروند شرکتی و فناوری اطلاعات است. همچنین یافتهها نشان میدهد که شرکتهای بیمه طیف وسیعی از ذینفعان را به‌عنوان مخاطبان گزارش‌های پایداری خود در نظر می‌گیرند. نتایج این پژوهش می‌تواند مورداستفاده شرکتهای بیمه داخلی در تدوین گزارش‌های پایداری قرار گیرد.
دکتر سید علی حسینی، فاطمه بابائی، دکتر محمد توحیدی، دکتر سعید همایون،
دوره ۹، شماره ۱۷ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین روابط متقابل و اولویت بندی مؤلفه‌ها و ابعاد گزارشگری پایداری شرکتی با تأکید بر اصول و ارزش های اسلامی به‌منظور مدل‌سازی آن‌هاست. پس از استخراج مؤلفه‌ها و ابعاد گزارشگری پایداری شرکتی با تأکید بر اصول و ارزش‌های اسلامی از طریق بررسی گزارش‌های پایداری نمونه‌ای از شرکتهای مورد تأیید شریعت در مالزی و اندونزی، بررسی گسترده ادبیات موضوع و نظرخواهی از خبرگان و غربالگری آن‌ها (در پژوهش حسینی و بابائی،۱۴۰۲)، در این پژوهش به منظور تعیین روابط متقابل و اولویت‌بندی آن‌ها از رویکرد ترکیبی آزمایش و ارزیابی تصمیم‌گیری (دیمتل) فازی و فرایند تحلیل شبکه مبتنی بر دیمتل فازی (دنپ فازی) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان گزارشگری پایداری و مالی اسلامی هستند که از طریق نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و مؤلفه‌ها و ابعاد شناسایی‌شده در قالب پرسشنامه مقایسه زوجی در سال ۱۴۰۱ برای ۱۳ نفر از آنان ارسال شد. یافته‌های حاصل از اجرای روش دیمتل فازی نشان میدهد که بعد راهبری پایداری تأثیرگذارترین و بعد زیست‌محیطی تأثیرپذیرترین بعد است. مؤلفه رضایت مشتریان در بعد اجتماعی مهمترین مؤلفه در بین تمام مؤلفه‌های الگو و بعد زیست‌محیطی مهمترین بعد از دید خبرگان در مرحله اجرای روش دنپ فازی شناسایی‌شده‌اند. نتایج حاصل از این مطالعه به تصمیم‌گیرندگان گزارشگری پایداری شرکتی در کشور کمک میکند تا تصویر دقیقی از عملکرد عناصر گزارشگری پایداری و روابط بین آن‌ها در شرکتهای اسلامی به دست آورند و مداخلات مدیریتی مناسبی را جهت بهبود عملکرد پایداری شرکت انجام دهند.
