1- دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران Faezeh.Arabnezhad.18@gmail.com 2- دانشیار،گروه حسابداری، واحد علی‌آبادکتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آبادکتول، ایران (نویسندۀ مسئول) ، khozain@yahoo.com 3- دانشیار، گروه حسابداری، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایرانAlirezamaetoofi@gmail.com 4- دانشیار، گروه حسابداری، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران m_garkaz@yahoo.com
چکیده: (85 مشاهده)
رفتار قیم‌مآبانه به عنوان یکی از مصادیق رفتار اخلاقی، نقش مهمی را در میزان رعایت آیین رفتار حرفه‌ای توسط حسابرسان دارد. از اینرو، هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی رفتار غیرقیم‌مآبانه حسابرسان در ایران است. به جهت طراحی الگوی پژوهش، از نظریه داده بنیاد استفاده شد. به منظور تعیین وضعیت فعلی رفتار قیم‌مآبانه حسابرسان، با 12 نفر از افراد خبره شاغل در موسسه‌های حسابرسی در سال 1402 که به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند، مصاحبه شد. پس از تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها و انجام فرایند کدگذاری، به 91 مفهوم در زمینه رفتار غیرقیم‌مآبانه برخی حسابرسان دست یافتیم که در 9 مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی طبقه‌بندی گردید و در نهایت الگوی پژوهش ارائه شد. مطابق یافته‌های پژوهش، شرایط علی شامل ویژگی‌های حسابرس (ویژگی‌های فردی، ویژگی‌های مربوط به حرفه)، چالش‌های اقتصادی حاکم بر حرفه حسابرسی (جذب مشتری، شرایط مالی حسابرس) و ارتباط بین حسابرس و صاحبکار (رابطه‌مداری) و شرایط زمینه‌ای دربرگیرنده سطح پایین دانسته‌های شغلی (پایین بودن سابقه حسابرس)، محیط و فرهنگ (محیط و فرهنگ حاکم بر شرکت صاحبکار، محیط و فرهنگ حاکم بر موسسه حسابرسی، محیط و فرهنگ خانواده) می‌باشند. همچنین با توجه به نتایج به‌دست آمده، قوانین و استانداردها (نارسایی در قوانین و مقررات، نارسایی در سازوکارهای نظارتی، نارسایی در استانداردها) و ساختار آموزش (چالش‌های آموزشی) به عنوان شرایط مداخله‌گر شناسایی شدند. یافته‌ها بیانگر آن است که حسابرسان در مواجهه با پدیده اصلی، راهبردهای تعاملی (راهبردهای تعاملی حسابرس، راهبردهای تعاملی موسسه حسابرسی، راهبردهای تعاملی قانون‌گذاران، راهبردهای تعاملی صاحبکار) را اتخاذ می‌کنند و انتخاب این راهبردها، پیامدهایی (مخدوش شدن رسالت حرفه، مخدوش شدن جایگاه حرفه، کاهش افراد متخصص در حرفه، آسیب‌های مالی) را به همراه خواهد داشت.
Arab Nezhad F, Khozain A, Maetoofi A, Garkaz M. Presenting the Pattern of Non-Paternal Behavior of Some Auditors in Iran with an Approach Based on Foundational Data Theory. aapc 2024; 9 (17) :409-446 URL: http://aapc.khu.ac.ir/article-1-1338-fa.html
عرب نژاد فائزه، خوزین علی، معطوفی علیرضا، گرکز منصور. ارائه الگوی رفتار غیرقیم‌مآبانه برخی حسابرسان در ایران با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری. 1403; 9 (17) :409-446
